Keuzetool Toetsen

Bij een online presentatie geeft de student individueel of in groepsverband via videoconferentiesoftware een presentatie of pitch over een bepaald onderwerp. Daarbij kunnen bijvoorbeeld presentatietools, posters, tekeningen, ontwerpen of maquettes worden gebruikt. De presentatie kan live (synchroon) verzorgd worden of vooraf opgenomen zijn. Na en/of tijdens de presentatie kan er gelegenheid zijn om vragen te stellen. Presentaties zijn geschikt voor toetsen van de volgende cognitieve niveaus van Bloom: onthouden, begrijpen, toepassen, analyseren, evalueren en creëren.

Voorbereiding

Gebruik voor de beoordeling van de presentatie vooraf vastgelegde en naar de studenten gecommuniceerde criteria, bijvoorbeeld in een rubric.

Studenten vinden (online) presentaties vaak spannend. Duidelijkheid over …

Voorbereiding

Gebruik voor de beoordeling van de presentatie vooraf vastgelegde en naar de studenten gecommuniceerde criteria, bijvoorbeeld in een rubric.

Studenten vinden (online) presentaties vaak spannend. Duidelijkheid over wat ze kunnen verwachten helpt. Informeer de studenten daarom tijdig en volledig over inhoud, procedures, deelnemende beoordelaars en de wijze van beoordeling. In het geval van toetsen op afstand: maak afspraken over het werken in de online omgeving. Dit is zeker belangrijk voor studenten met een studiebeperking zoals autisme. Vraag aan deze studenten wat je kunt doen om de presentatie gemakkelijker te laten verlopen.

In het geval van toetsen op afstand:

Beoordelingsformulier

Houd er bij online afname rekening mee dat je het beoordelingsformulier misschien moet aanpassen, omdat niet alle beoordelingscriteria op afstand te beoordelen zijn. Zo is het behouden van de aandacht van het publiek online slecht te beoordelen.

Anticiperen op technische problemen

Het organiseren van online presentaties verschilt iets van presentaties op locatie. Naast de ‘reguliere’ informatie (over planning, procedure, eventuele benodigdheden, verwachtingen, beoordeling) maak je ook afspraken over het werken in de online omgeving. Denk aan het delen van het scherm, het in- en uitschakelen van camera en microfoon, de wijze waarop vragen kunnen worden gesteld en de handelswijze bij technische problemen. Veel studenten vinden het een fijn idee als ze vooraf weten dat ze de presentatie opnieuw mogen doen als er technische problemen optreden. Ook kun je stimuleren dat studenten hun presentatie vooraf met elkaar oefenen. Bij sommige instellingen kan de student apparatuur lenen of kun je een fysieke locatie aanbieden. Zorg er in ieder geval voor dat je tijdig en helder communiceert over de afspraken.

Opname

Door de presentatie op te nemen, kan bij twijfel over de beoordeling de presentatie teruggekeken worden met de student of door een tweede beoordelaar. Informeer de student vooraf over een eventuele opname. Het verwerken, opslaan en verwijderen van opnames moet plaatsvinden binnen de wettelijke kaders. Informeer bij je instelling wat hiervoor de regels zijn.

Tijdens afname

Vlak voor de presentatie

Zorg er, ten behoeve van de betrouwbaarheid van de toets, voor dat de condities waaronder de studenten de presentatie geven zoveel mogelijk hetzelfde zijn voor alle studenten, zodat dit zo min mogelijk de beoordeling beïnvloedt. Zorg voor een rustige omgeving waarin je niet wordt gestoord en met zo min mogelijk afleiding voor de studenten.
Zorg dat je de benodigde documenten (rubric, beoordelingsformulier e.d.) geprint of op een (tweede) scherm bij de hand hebt.
Op afstand: Zorg voor opgeladen apparatuur.
Op afstand: Test de apparatuur voorafgaand aan de toets, gebruik zo nodig een headset.
Op afstand: Log enkele minuten voorafgaand aan de toets in op de videovergadering.

Start

Vraag de student een identiteitskaart of studentenpas te tonen als je als beoordelaar onbekend bent met de student.
Stel de student gerust.
Controleer of de regels en afspraken duidelijk zijn en herhaal ze zo nodig.
Geef aan wanneer de student de beoordeling en/of feedback kan verwachten.
Geef zo nodig aan dat er een opname wordt gemaakt.

Afname

Op afstand: Speel zo nodig in op technische problemen.

Afsluiting

Als je met meerdere beoordelaars werkt en direct feedback wilt geven, kun je de student vragen om even de ruimte of, in het geval van toetsen op afstand, even de videovergadering te verlaten of hem/haar in een breakout room zetten. Na het bespreken van de bevindingen kun je de student weer terug laten komen.

Na afloop

Geef direct na de presentatie en (ruim) voor het delen van het cijfer feedback. Dit is het moment waarop feedback het best wordt geïnternaliseerd. Er kan bij een opname overwogen worden om deze na afloop aan de student beschikbaar te stellen.

Aandachtspunten

Laat de presentatie altijd beoordelen door twee docenten, om het risico op beoordelaarseffecten zoveel mogelijk te beperken. Deze kunnen live aanwezig zijn of achteraf de video-opname beoordelen.
Maak een onderbouwde keuze voor de te hanteren cesuur.

Toon meer Toon minder

Online presenteren vereist van studenten soms een andere vaardigheid. Naast het kunnen omgaan met de videoconferenctiesoftware zal in sommige gevallen ook de presentatie zelf aangepast moeten worden om deze digitaal te kunnen …

Voordelen

Het grootste voordeel van een presentatie op afstand is dat het plaatsonafhankelijk kan, en bij een video-opname ook tijdsonafhankelijk. Dit maakt observeren voor een beoordelaar minder tijdrovend door het ontbreken van bijvoorbeeld reistijd. Ook het beoordelen door meerdere beoordelaars is gemakkelijker te organiseren. Uit onderzoek blijkt dat de validiteit van observaties vaak sterk toeneemt door het toevoegen van extra observaties of beoordelaars, iets wat vergemakkelijkt wordt door observeren op afstand.
Een ander voordeel van een video-opname is dat de beoordelaar samen met de student de video kan terugkijken om te reflecteren of een beoordeling te onderbouwen.

Nadelen

Kans op technische problemen door uitval van verbinding.
Non-verbale presentatievaardigheden slechter te beoordelen.

Toon meer Toon minder

Het kan praktisch zijn om de studenten hun presentaties op te laten nemen. Zo kunnen deze achteraf teruggekeken worden, bijvoorbeeld door de beoordelaar zelf bij twijfelgevallen, of door een tweede beoordelaar. Ook voor de student kan het leerzaam zijn om de opname zelf of samen met de beoordelaar terug te kijken, om te reflecteren op de presentatie of om de beoordeling te bespreken.
Faciliteer het oefenen van een onlinepresentatie door het inroosteren van een online bijeenkomst waarin studenten onderling kunnen oefenen. Zorg ervoor dat het beoordelingsformulier beschikbaar is en laat studenten elkaar feedback geven aan de hand van het beoordelingsformulier. Door het geven van peerfeedback leren studenten ook veel over de eigen prestatie, het stimuleert hun zelfbeoordelingsvermogen en ze doen inspiratie bij elkaar op. Zie deze publicatie van Inholland voor meer informatie over het organiseren van peerfeedback.
Feedback kan ook verwerkt worden in de ondertiteling van een opgenomen video. Hierdoor ziet de student precies op welk gedrag de feedback van toepassing is. Deze optie is onder andere beschikbaar in YouTube en in Microsoft Teams.
Studenten kunnen hun presentatie/pitch ook zelf vooraf opnemen. Voor studenten met faalangst kan dit soms een uitkomst zijn. Een voordeel hiervan is ook dat studenten andere mogelijkheden hebben om creativiteit te tonen. Een nadeel is dat interactie met het publiek en de docent tijdens het afspelen van het filmpje niet mogelijk is. Daarom is het aan te raden om na het afspelen van de opname alsnog tijd in te plannen voor het (online) beantwoorden van vragen en het geven van feedback. Een ander nadeel kan zijn dat andere vaardigheden (bijvoorbeeld video editing) onbewust een rol gaan spelen in de beoordeling.
Bij formatieve toetsen kunnen voor de beoordeling ook medestudenten ingezet worden.
Met een presentatie kunnen, naast kennisproductie, ook mondelinge en presentatievaardigheden worden getoetst.
Een presentatie kan tevens dienen als een overzicht of samenvatting van een project, in plaats van een langer verslag, waardoor dit minder nakijktijd kost. Een ander voordeel is dat de mogelijkheden tot frauderen zeer beperkt zijn. Hoewel dergelijke toetsvormen traditioneel gezien vaak op locatie plaatsvinden, kunnen overwegingen omtrent tijd, geld en ruimte (voor zowel de opleiding als de studenten) ertoe leiden dat een dergelijke toets op afstand wordt afgenomen.
Voor een student kan een online presentatie als afronding van een scriptieproces of een afstudeerstage onpersoonlijk overkomen. Het doet niet altijd recht aan de inspanning die geleverd is. Bij dit soort gelegenheden heeft een afname op locatie duidelijk de voorkeur boven een online afname.
Kijk of je kunt bijdragen aan een feedbackcultuur, bijvoorbeeld door een deel van de toetsen een formatieve in plaats van een summatieve functie te geven en door gebruik te maken van peerfeedback. Lees hier meer over in het boek Toetsrevolutie.